Bu i Groeso Cymru redeg cronfa oedd yn cynnig grantiau cyfalaf bach yn 2025-2026 er mwyn cefnogi atyniadau twristiaeth i fuddsoddi mewn mesurau i addasu i’r tywydd. 

Amcanion y gronfa
Mae atyniadau twristiaeth yn tynnu sylw at dywydd gwael fel ffactor o bwys sy'n cael effaith ar fasnachu. Mae Strategaeth Addasu i'r Hinsawdd Llywodraeth Cymru yn amlinellu ei dull o liniaru effeithiau hinsawdd ac mae’r Cynllun Gweithredu Addasu ar gyfer Busnesau yn pwysleisio’r angen i ddiogelu busnesau ac ystyried dulliau ariannu sy’n cefnogi gwytnwch. Nod ein Strategaeth Dwristiaeth yw rhoi hwb i wariant ymwelwyr a hyrwyddo twristiaeth drwy gydol y flwyddyn ond mae busnesau yn adrodd bod tywydd garw yn rhwystro'r nodau hyn.

Pwrpas y gronfa
Mae cyfnodau o dywydd gwael yn effeithio'n negyddol ar fusnesau atyniad twristiaeth mewn dwy brif ffordd: 

1. trwy atal y busnes rhag gweithredu yn ôl ei arfer (er enghraifft, os mae cyfleuster o dan dŵr) 
2. trwy effeithio'n negyddol ar brofiad ymwelwyr a/neu beri iddynt beidio ymweld. 

Roedd mesurau i addasu i’r tywydd a gefnogwyd gan y Gronfa hon yn anelu at:

• lliniaru'r effeithiau hyn trwy helpu i gefnogi gwytnwch economaidd y busnes a’i allu i ymaddasu,
• cryfhau gwytnwch hinsawdd y busnes, 
• helpu i alluogi'r busnes i gynnig ei groeso gorau posibl i ymwelwyr yn ystod Blwyddyn Croeso 2025.

Beth oedd yn cael ei ariannu?
Roedd y Gronfa yn cynnig grantiau cyfalaf rhwng £5,000 a £20,000.  Bu rhaid eu defnyddio cyn 31 Mawrth 2026. Nid oedd unrhyw gostau refeniw yn cael eu hystyried. Gallai’r grant gefnogi hyd at 75% o gostau'r mesurau addasu (neu hyd at £20,000 os oedd hyn yn llai na 75% o'r costau).

Roedd rhaid i weddill y costau gael eu hariannu gan y busnes o'i gronfeydd ei hun neu o ffynonellau cyllid preifat. Ni allai ymgeiswyr ddefnyddio unrhyw fath arall o grant neu gyllid gan unrhyw sefydliad sector cyhoeddus fel arian cyfatebol. 

Rhaid cwblhau’r prosiect a’r gwariant yn llawn a hawlio’r grant erbyn 31 Mawrth 2026.

Roedd mesurau cymwys i addasu i’r tywydd yn cynnwys:

• mesurau sy'n lliniaru effaith tywydd gwael ar y busnes
• mesurau sy'n lliniaru effaith tywydd gwael ar brofiad ymwelwyr

Pwy oedd yn gymwys?
Busnesau atyniadau twristiaeth yng Nghymru sydd: 

• wedi'u hachredu fel atyniadau ymwelwyr o dan gynllun VAQAS (neu'n gymwys ac yn barod i geisio achrediad VAQAS fel amod grant) 
• yn fentrau micro, bach neu ganolig (yn cyflogi hyd at 249 o weithwyr) 
• wedi bod yn masnachu am o leiaf flwyddyn fel cwmni cyfyngedig, partneriaeth neu unig fasnachwr neu fel menter gymdeithasol 
• yn derbyn ymwelwyr mewn lleoliad lle gall tywydd gwael effeithio ar berfformiad y busnes a phrofiad yr ymwelwyr 

Y dyddiad cau ar gyfer y cylch hwn oedd 22 Mai 2025.

Roedd Y Pethau Pwysig yn gronfa gyfalaf ar gyfer 2023-2025 i gyflawni gwelliannau i seilwaith twristiaeth ar raddfa fach ledled Cymru. 

Pwy oedd yn medru gwneud cais?
Roedd y cynllun eleni yn agored i: 

• Awdurdodau Lleol 
• Awdurdodau Parciau Cenedlaethol 

Amcanion y gronfa oedd:

• Buddsoddi mewn seilwaith sylfaenol sydd o fudd i gymunedau ac ymwelwyr mewn lleoliadau twristiaeth strategol bwysig.  
• Datblygu prosiectau seilwaith o ansawdd uchel sy'n cefnogi twristiaeth ehangach mewn cyrchfannau ac sy'n rhoi profiad cofiadwy i ymwelwyr drwy gydol eu harhosiad. 
• Sicrhau bod cyfleusterau sylfaenol ar agor drwy'r flwyddyn ac yn darparu ar gyfer ymwelwyr gyda'r nos.

Ar gyfer y cylch ariannu hwn, canolbwyntiodd y flaenoriaeth ar 4 maes allweddol:

• Lleddfu mannau prysur. Dod o hyd i atebion seilwaith i oresgyn pwysau ar ardaloedd o ganlyniad i gynnydd yn nifer yr ymwelwyr.
• Cyrchfannau amgylcheddol gynaliadwy. Datblygu seilwaith newydd neu drawsnewid seilwaith sy'n bodoli eisoes i wneud y gyrchfan yn fwy amgylcheddol gynaliadwy, gan helpu i leihau'r ôl troed carbon.
• Twristiaeth Hygyrch/Gynhwysol. Cefnogi prosiectau sy'n dileu rhwystrau o fewn cyrchfan ac yn gwella mynediad at gyfleusterau i bawb.
• Gwella cynhyrchion llofnod cenedlaethol, er enghraifft, prosiectau sy'n gwella ac yn codi proffil Llwybr Arfordir Cymru.

Lefel y cyllid sydd ar gael
Cronfa gyfalaf oedd hon. Nid chafodd costau refeniw eu hystyried.

Cyfanswm y grant ar gael oedd £300,000 gydag uchafswm cyfradd ymyrraeth o 80%. Nid oes isafswm grant.

Y dyddiad cau ar gyfer y cylch hwn oedd 16 Mawrth 2023.

Cynigion a wnaethbwyd Mehefin 2023 i Mawrth 2025

Roedd Y Pethau Pwysig yn gronfa gyfalaf ar gyfer 2022-23 i gyflawni gwelliannau i seilwaith twristiaeth ar raddfa fach ledled Cymru. 

Pwy oedd yn medru gwneud cais?
Mae'r cynllun eleni yn agored i: 

• Awdurdodau Lleol 
• Awdurdodau Parciau Cenedlaethol 

Amcanion y gronfa oedd:

• Buddsoddi mewn seilwaith sylfaenol sydd o fudd i gymunedau ac ymwelwyr mewn lleoliadau twristiaeth strategol bwysig.  
• Datblygu prosiectau seilwaith o ansawdd uchel sy'n cefnogi twristiaeth ehangach mewn cyrchfannau ac sy'n rhoi profiad cofiadwy i ymwelwyr drwy gydol eu harhosiad. 
• Sicrhau bod cyfleusterau sylfaenol ar agor drwy'r flwyddyn ac yn darparu ar gyfer ymwelwyr gyda'r nos.

Ar gyfer y cylch ariannu hwn, canolbwyntiodd y flaenoriaeth ar 4 maes allweddol:-

• Lleddfu mannau prysur. Dod o hyd i atebion seilwaith i oresgyn pwysau ar ardaloedd o ganlyniad i gynnydd yn nifer yr ymwelwyr.
• Cyrchfannau amgylcheddol gynaliadwy. Datblygu seilwaith newydd neu drawsnewid seilwaith sy'n bodoli eisoes i wneud y gyrchfan yn fwy amgylcheddol gynaliadwy, gan helpu i leihau'r ôl troed carbon.
• Twristiaeth Hygyrch/Gynhwysol. Cefnogi prosiectau sy'n dileu rhwystrau o fewn cyrchfan ac yn gwella mynediad at gyfleusterau i bawb.
• Gwella cynhyrchion llofnod cenedlaethol neu ranbarthol, er enghraifft, prosiectau sy'n gwella ac yn codi proffil Llwybr Arfordir Cymru ddeng mlynedd ers ei sefydlu.

Lefel y cyllid sydd ar gael

Cronfa gyfalaf oedd hon. Ni chafodd costau refeniw eu hystyried.

Cyfanswm y grant a oedd ar gael oedd £250,000 gydag uchafswm cyfradd ymyrraeth o 80%. Nid oedd isafswm grant.

Y dyddiad cau ar gyfer a cylch hwn oedd 4 Mawrth 2022

Cynigion a wnaethbwyd Ebrill 2022 i Mawrth 2023

Roedd Y Pethau Pwysig yn gronfa ledled Cymru a oedd yn cefnogi’r sector cyhoeddus, y trydydd sector a sefydliadau di-elw i: 

• ddarparu gwelliannau bychain sylfaenol i seilwaith twristiaeth a 
• sicrhau bod pob ymwelydd â Chymru yn cael profiad positif a chofiadwy drwy gydol eu arhosiad.  

Adeiladwyd y gronfa hon ar y cylchoedd ariannu blaenorol drwy Cefnogi Buddsoddiad mewn Amwynderau Twristiaeth (TAIS) a lansiwyd yn 2017 ac a gefnogwyd drwy Raglen Datblygu Cymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru 2014-2020 (RDP), sy’n cael ei ariannu gan Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig (EAFRD) a Llywodraeth Cymru. 

O dan y cylch cyllido TAIS blaenorol, dim ond wardiau gwledig oedd yn gymwys, yn unol â rheolau’r Cynllun Datblygu Gwledig. Drwy gynnig cyllid ychwanegol nad oedd yn gyllid yr UE, roedd cynllun TAIS yn medru cael ei ymestyn i’r ardaloedd hynny y tu allan i wardiau gwledig drwy’r gronfa Y Pethau Pwysig.  Roedd hyn yn sicrhau bod pob rhan o Gymru yn gallu elwa o’r gronfa newydd.  Ar gyfer y prosiectau hynny oedd wedi cael eu lleoli o fewn y wardiau cymwys, roedd Y Pethau Pwysig yn parhau i gael ei ariannu’n rhannol drwy Raglen Datblygu Gwledig yr UE Llywodraeth Cymru.  

Amcanion Cyllid

Roedd cyllid o hyd at £10m ar gael rhwng 2020 a 2025 tuag at flaenoriaethu prosiectau a oedd yn:  

• darparu profiadau o safon i ymwelwyr sydd â naws Cymreig
• sicrhau bod modd i amrywiaeth eang o ymwelwyr fanteisio ar gyfleoedd llesiant newydd a’u mwynhau
• gwella mynediad at gyfleusterau a chyflwyno cipolwg cynhwysol ar Gymru 
• buddsoddi mewn cyfleusterau sy’n gwella arlwy antur Cymru 
• cyfrannu at brif fentrau twristiaeth Llywodraeth Cymru gan gynnwys ymgyrch Blwyddyn Awyr Agored 2020 – 2021 a Ffordd Cymru 
• annog cyrchfannau glân, gwyrdd, er enghraifft drwy welliannau i seilwaith cynaliadwy  
• hyrwyddo ymdeimlad o le, diwylliant a iaith yn fwy rhagweithiol  
• darparu cyfleusterau  sydd ar agor gydol y flwyddyn ledled Gymru 
• buddsoddi mewn profiadau a chyfleusterau ar gyfer digwyddiadau o safon byd-eang 

Roedd cymorth o rhwng £25,000 a £128,000 ar gael i brosiectau gydag uchafswm gwariant cymwys o £160,000 a chyfradd ymyrraeth o 80%.

Cynigion a wnaethpwyd Awst 2021 i Mawrth 2022

Cefnogwyd y gronfa drwy Raglen Datblygu Gwledig Cymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru 2014-2020, a noddwyd gan Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig a Llywodraeth Cymru.

Roedd y gronfa Busnesau Micro a Bychan (MSBF) ar gael i fusnesau micro a bychan oedd â llai na 50 o weithwyr cyfwerth ag amser llawn.

Roedd MSBF yn gronfa fuddsoddi oedd yn targedu prosiectau buddsoddi cyfalaf cymwys yn y sector Twristiaeth yng Nghymru. Fe'i defnyddiwyd naill ai i greu cynnyrch newydd o safon uchel neu i ddiweddaru cynnyrch presennol.

Roedd cymorth o rhwng £25,000 a £500,000 yn cael ei ystyried, er mwyn:

• creu a diogelu swyddi
• sicrhau lles a datblygiad economaidd
• sicrhau ansawdd, arloesedd a naws am le. 

Prosiectau 2019-2020

Roedd Cronfa WIITF yn gronfa refeniw wedi'i thargedu, a gynlluniwyd i gefnogi'r gadwyn gyflenwi hanfodol yn dilyn y pandemig.

Canolbwynt y cyllid oedd sicrhau bod Cymru'n cadw ac yn adeiladu ar gysylltiadau'r gadwyn gyflenwi gyda marchnadoedd rhyngwladol gwerthfawr a ddarparwyd gan is-sector bach o:

• Cwmnïau Rheoli Cyrchfan (DMCs)/cwmnïau teithio sy’n dod I mewn i’r wlad
• arweinwyr twristiaid proffesiynol  
• ysgolion Saesneg achrededig wedi'u lleoli ac yn gweithredu yng Nghymru.

Roedd i gefnogi'r sector ymwelwyr rhyngwladol

• amserlenni cynaliadwy i ymwelwyr rhyngwladol
• cyrsiau iaith a rhaglenni y gellir eu harchebu
• hybu cyrchfannau ar gyfer dechrau adfer proffil a busnes Cymru mewn marchnadoedd rhyngwladol. 

Roedd yn gronfa refeniw gystadleuol gyda dyfarniadau hyd at £50,000.  Dyrannwyd arian i gwmnïau cymwys:

• yn ôl rhaglen o weithgareddau y cytunwyd arni yn erbyn meini prawf gosod
• a ystyriwyd y mwyaf tebygol o hyrwyddo gwydnwch ac adferiad economaidd ar gyfer twristiaeth yng Nghymru mewn ffordd gynaliadwy a chyfrifol.

Grantiau a gynigwyd 2021-2022